Η Σαπφώ προς τη θεά του έρωτα

Γύρω στις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ., η φημισμένη ποιήτρια Σαπφώ (που εδώ απεικονίζεται από τον Γκούσταβ Κλιμτ, σε πίνακα του 1890), έγραψε έναν Ύμνο στην Αφροδίτη. Αυτός ο ύμνος γνώρισε διάφορες αποδόσεις στα αγγλικά, αλλά βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα μια μετάφρασή του με τίτλο «Sappho to the Goddess of Love» που εκδόθηκε το 1713, αποδίδεται σε κάποιον/α Herbert, και την έχει μελοποιήσει λίγα χρόνια νωρίτερα ο σπουδαίος Άγγλος συνθέτης John Blow. Η αγγλική μετάφραση είναι πολύ ελεύθερη, καθώς προσπαθεί (πράγμα λογικό για την εποχή) να αποδώσει το ποίημα σε ιαμβικό πεντάμετρο (blank verse). Εγώ, από την πλευρά μου, επειδή θεωρώ ότι ο κλασικός αγγλικός ιαμβικός πεντάμετρος αποδίδεται προσφορότερα στα ελληνικά με τον εξίσου κλασικό ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο (μια άποψη που αποτελεί, ίσως, τροφή για άλλο κείμενο), του έκανα μια απόδοση που θυμίζει δημοτικό τραγούδι.

Αν θέλετε να ακούσετε τη μελοποίηση του Blow, μπορείτε να την ακούσετε εδώ, εφόσον όμως έχετε λογαριασμό στο Spotify, μια που δεν υπάρχει στο Youtube.

Ω, Αφροδίτη! Του κραταιού του Δία εσύ η κόρη!

Συ που κατέχεις μυστικά του έρωτα την τέχνη·

Ω, Αφροδίτη! Βόηθα με, γρήγορα λύτρωσέ με,

και μην αφήσεις την καρδιά να σπάσει από τη θλίψη.

Αν, ξαναλέω, αν άκουσες ποτέ τις προσευχές μου,

Έλα, μεγάλη εσύ θεά, πρόστρεξε τη Σαπφώ σου·

συχνά οι παρακλήσεις μου, χάρη στην εύνοιά σου,

απ’ τα χρυσά παλάτια σου κάτω εδώ σε φέραν.

Δείτε, κοιτάχτε που έρχεται μες στη γαλάζια αχλή της·

Η άμαξα η ιπτάμενη πώς σκίζει τον αέρα·

Σπουργίτια γοργοφτέρουγα απλώνουν τα φτερά τους·

Και όλο και κοντύτερα φέρνουνε τη θεά μας.

Σε μένα πάντα έρχεται, και πάντοτε με στέργει,

Και με χαμόγελο ρωτά: τι βάσανα έχει ο νους σου;

Γιατί με κάλεσες εδώ; Τι είν’ αυτό που θέλεις;

Αχ, Αφροδίτη μου καλή, δεν ξέρεις τι με τρώει;

Ο έρωτας με λάβωσε με τα σκληρά του βέλη.

Απ’ την πληγή λυσσομανώ. Τον πόνο πώς ν’ αντέξω;

Ποια νιότη και ποιον εραστή ελπίζω να κερδίσω;

Πού είναι ο δέσμιος, πρόθυμος να βάλει τα δεσμά μου;

Αλίμονο, ποιος είναι αυτός ο αχάριστος, Σαπφώ μου;

Αυτός που την αγάπη σου αρνιέται και χλευάζει,

Αν τώρα φεύγει μακριά, γρήγορα θα γυρίσει·

Ξοπίσω σου θα σέρνεται, θα καίγεται απ’ τον πόθο·

Αν τίποτα δεν δέχεται απ’ το δικό σου χέρι,

Γρήγορα θα ξανασκεφτεί και θα το μετανιώσει:

Στου έρωτα τη δύναμη σύντομα θα υποκύψει·

Θα γίνει τρυφερός πολύ, πιστός στις προσταγές σου.

Αχ, πότε θα συμβεί αυτό, πότε θα τον αλλάξεις;

Τώρα, θεά μου, κάνε το, απάλλαξε το νου μου

Απ’ όλο αυτό το βάσανο, απ’ όλη αυτή την έγνοια·

Μη με ξεχάσεις· δυνατή να μείνεις στο πλευρό μου,

Ας αγαπήσει ο Φάωνας· μα ν’ αγαπήσει εμένα.

[Μετάφραση: Γιώργος Κυριαζής]